Vợ chồng chia tài sản chung cần điều kiện gì?

* Câu hỏi:

Tôi có đứa cháu bị bệnh phải điều trị dài ngày và chi phí nhiều. Tôi muốn chia một phần tài sản chung của vợ chồng để trang trải giúp cháu. Xin hỏi pháp luật quy định việc chia tài sản chung của vợ chồng thế nào, chia xong thì đã thành tài sản riêng chưa, và sau này tôi muốn nhập số tài sản đã chia thành tài sản chung được không?

(Câu hỏi của bạn Mỹ Dung)

* Trả lời:

          Trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng có quyền thỏa thuận chia một phần hoặc toàn bộ tài sản chung. Đây là quyền của vợ chồng đối với tài sản đã được Luật Hôn nhân và gia đình ghi nhận.

Luật chỉ hạn chế, và việc chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân bị vô hiệu khi thuộc một trong các trường hợp:

          1. Ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích của gia đình; quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

          2. Nhằm trốn tránh thực hiện các nghĩa vụ như: Nghĩa vụ nuôi dưỡng, cấp dưỡng; nghĩa vụ bồi thường thiệt hại; nghĩa vụ thanh toán khi bị Tòa án tuyên bố phá sản; nghĩa vụ trả nợ cho cá nhân, tổ chức; nghĩa vụ nộp thuế hoặc nghĩa vụ tài chính khác đối với Nhà nước; nghĩa vụ khác về tài sản theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình, Bộ luật dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Thỏa thuận của vợ chồng về việc chia tài sản chung phải được lập thành văn bản, được công chứng theo yêu cầu của vợ chồng hoặc theo quy định của pháp luật (với tài sản pháp luật quy định phải đăng ký sở hữu, đăng ký quyền sử dụng thì phải được công chứng). Trong trường hợp vợ, chồng không thỏa thuận được với nhau để chia tài sản chung thì có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.

Sau khi chia, người được chia tài sản được quyền định đoạt tài sản của mình vào thời điểm có hiệu lực của việc chia tài sản chung. Vấn đề này được pháp luật quy định cụ thể như sau:

- Thời điểm có hiệu lực của việc chia tài sản chung của vợ chồng là thời điểm do vợ chồng thỏa thuận và được ghi trong văn bản; nếu trong văn bản không xác định thời điểm có hiệu lực thì thời điểm có hiệu lực được tính từ ngày lập văn bản.

- Trong trường hợp tài sản được chia mà theo quy định của pháp luật, giao dịch liên quan đến tài sản đó phải tuân theo hình thức nhất định thì việc chia tài sản chung của vợ chồng có hiệu lực từ thời điểm việc thỏa thuận tuân thủ hình thức mà pháp luật quy định.

- Trong trường hợp Tòa án chia tài sản chung của vợ chồng thì việc chia tài sản chung có hiệu lực kể từ ngày bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

Vợ chồng có quyền thỏa thuận chấm dứt hiệu lực của việc chia tài sản chung. Hình thức của thỏa thuận này cũng phải lập thành văn bản, được công chứng như khi thỏa thuận về việc chia tài sản chung. Trong trường hợp việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân được thực hiện theo bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án thì thỏa thuận chấm dứt hiệu lực của việc chia tài sản chung phải được Tòa án công nhận.

Luật sư Nguyễn Thiện Hùng