Ký ức ngày toàn thắng

45 năm sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ký ức hào hùng về những ngày chiến dịch Hồ Chí Minh vẫn còn vẹn nguyên trong tâm trí những người lính năm xưa. Mỗi khi nhắc lại thời khắc lịch sử ấy, các cựu binh đều trào dâng niềm tự hào, xúc động…

Hướng về Sài Gòn

Mùa xuân 1975! Những người lính Sư đoàn 10 từ Tây Nguyên tiến về giải phóng Nha Trang. Từ thành phố biển, sau những ngày đêm băng rừng, vượt “tọa độ lửa” địch ném bom, bắn pháo trên đường hành quân, chiều 22-4, Sư đoàn 10 có mặt tại huyện Dầu Tiếng, Tây Ninh để chuẩn bị bước vào đợt quyết chiến cuối cùng - chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Là đơn vị chủ lực của Quân đoàn 3 (đánh về Sài Gòn từ hướng Tây Bắc), Sư đoàn 10 được giao nhiệm vụ thọc sâu đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất. Ông Nguyễn Quang Lâm (86 tuổi, hiện nay sống ở phường Phước Long, TP. Nha Trang) khi ấy là Thiếu tá, Trưởng ban Tuyên huấn Sư đoàn 10 nhớ lại: “Sáng 27-4, lực lượng Sư đoàn 10 được tăng cường thêm Trung đoàn Đặc công 198, Trung đoàn 64 của Sư đoàn 320 chia làm 2 hướng bắt đầu đánh chiếm cầu Bông trên Quốc lộ 1 và cầu Sáng nằm trên đường 25. Đây là 2 tuyến đường huyết mạch tiến về nội ô Sài Gòn từ hướng Tây Bắc, được địch bố trí lực lượng phòng ngự rất mạnh. Vì thế, sư đoàn phải bố trí lực lượng tổng hợp dùng xe tăng, pháo binh, bộ binh, đặc công đánh liên tục trong suốt ngày 27 và 28-4 mới mở thông được 2 tuyến đường này”. 

Người dân Sài Gòn chào đón đoàn quân giải phóng. Ảnh tư liệu

Sáng 29-4, cánh quân của Quân đoàn 3 đã vào đến đất Củ Chi. Trong khi Sư đoàn 320 vẫn đang đánh căn cứ Đồng Dù, Sư đoàn 10 với nhiệm vụ thọc sâu, tiến nhanh hướng về sân bay Tân Sơn Nhất. Địch điều tiểu đoàn biệt động quân cùng số lượng lớn xe tăng, xe thiết giáp tổ chức chống cự ở đoạn đường băng qua cánh đồng Tân Phú Trung, huyện Củ Chi. Ông Lương Văn Nhân (68 tuổi, phường Lộc Thọ, TP. Nha Trang) - khi ấy là Chính trị viên Đại đội 11, Tiểu đoàn 6, Trung đoàn 24, Sư đoàn 10 nhớ lại: “Khi xe tăng hai bên bắn nhau, lính bộ binh chúng tôi nhìn cảnh chiến trận rất rõ. Với sức tiến công mạnh mẽ của quân ta, sau hơn 1 giờ giao chiến, địch phải bỏ chạy, vứt bỏ xe tăng, xe thiết giáp rất nhiều”. Cánh cửa phía tây bắc Sài Gòn được mở ra, chiều tối 29-4, đoàn quân của Sư đoàn 10 đã đến khu vực sát sân bay Tân Sơn Nhất. “Khi ấy, chúng tôi đã nhìn thấy đường băng của quân địch, các máy bay nằm xa xa, nhưng vì chưa có lệnh tiến nên phải ém quân lại”, ông Nhân kể.

Cũng tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh, ông Ngô Mậu Chiến (71 tuổi, phường Phước Long, TP. Nha Trang) - khi ấy là Chính trị viên Đại đội 1, Tiểu đoàn Phòng không 172 (tên lửa cá nhân A72) chiến đấu trong đội hình của Đoàn 232 (Binh  đoàn Cửu Long) đã cùng đồng đội tiến quân. Sau khi đánh chiếm các tỉnh: Long An, Vĩnh Long, Đoàn 232 đã chốt chặn đường số 4 để chia cắt Sài Gòn và miền Tây Nam Bộ, thọc sâu đánh chiếm Bộ Tư lệnh Biệt khu Thủ đô, Tổng Nha Cảnh sát Sài Gòn. Ông Ngô Mậu Chiến nhớ lại: “Từ ngày 28-4, đại đội chúng tôi được giao nhiệm vụ phục kích tại cánh đồng phía ngoài của ngã tư Bảy Hiền để đánh hạ máy bay địch bay sơ tán từ sân bay Tân Sơn Nhất. Sáng 30-4, một chiến sĩ trong đại đội đã bắn rơi 2 máy bay A37 của địch. Sau đó, chúng tôi hướng về trung tâm Sài Gòn”.

Ngày 30-4 lịch sử

Sáng 30-4, Sư đoàn 10 sử dụng lực lượng Trung đoàn 24 thọc sâu đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất, Trung đoàn 28 phối hợp với Trung đoàn 24 đánh từ ngã tư Bảy Hiền vào chiếm Bộ Tổng tham mưu địch. Ông Lương Văn Nhân nhớ lại: “Sáng sớm 30-4, chúng tôi xuất kích vào sân bay. Với sự hỗ trợ của biệt động thành, lực lượng tăng thiết giáp đi đầu đánh mở đường. Trên đường tiến quân, lực lượng của ta gặp phải sự kháng cự quyết liệt của địch, nhất là tại mũi tiến công vào cổng số 5. Chúng sử dụng xe tăng, pháo binh bắn cháy một số xe tăng và gây cho ta không ít thương vong ở khu vực Lăng Cha Cả. Lực lượng Tiểu đoàn 4 đi đầu bị thiệt hại nặng. Từ phía sau vượt lên, tôi thấy nhiều anh em ở đơn vị cũ bị thương nhưng không thể dừng lại”.

Ông Lương Văn Nhân xem lại Huân chương Chiến công giải phóng (hạng Ba)

do Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam trao tặng

Ông Nguyễn Quang Lâm kể, gần 11 giờ ngày 30-4, toàn bộ lực lượng của Trung đoàn 24 đã vào chiếm giữ gần hết các mục tiêu trong sân bay Tân Sơn Nhất. Khi vào sân bay Tân Sơn Nhất, quân ta chia lực lượng để chốt giữ. Đến hơn 12 giờ, những người lãnh đạo ở Sư đoàn 10 mới biết quân ta đã chiếm được Dinh Độc Lập, Tổng thống Dương Văn Minh đã tuyên bố đầu hàng vô điều kiện!

Ông Phạm Quang Hùng (68 tuổi, phường Vạn Thắng, TP. Nha Trang) - khi ấy là Khẩu đội trưởng 12 ly 7 của Trung đội 3, Đại đội 16, Trung đoàn 27, Sư đoàn 320B tiến quân trong đội hình Quân đoàn 1 theo hướng bắc từ Bình Phước đánh về Bình Dương, Sài Gòn. Đến hôm nay, ông Hùng vẫn nhớ như in đêm hôm trước vào chiến dịch: Trung đoàn trưởng Nguyễn Huy Hiệu chỉ thị: “Trong trận chiến này, trung đoàn của ta có thể vào bảo tàng (bị xóa số) nhưng với tư cách là một trung đoàn anh hùng, với tư cách là Trung đoàn trưởng anh hùng, tôi đề nghị với các đồng chí, nếu chúng ta hy sinh mặt cũng phải hướng về Sài Gòn”. Với tinh thần đó, trên mũi tấn công chủ yếu do Sư đoàn 320B đảm nhận, Trung đoàn 27 đi tiên phong đã có những trận chiến ác liệt ở Chi khu quân sự Tân Uyên, ngã ba Bình Chuẩn trước khi tiến đánh Lái Thiêu, rồi tiến về Sài Gòn đánh các mục tiêu quan trọng như: Bộ Tư lệnh Thiết giáp, Bộ Tư lệnh Lục quân công xưởng, Tổng kho Quân nhu, Tổng Y viện của quân lực Việt Nam Cộng hòa… “Lúc 10 giờ 30 phút, Sư đoàn 320B đánh chiếm Bộ Tổng Tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Quân ta thu được rất nhiều vũ khí, nhu yếu phẩm… Đến tối 30-4, chúng tôi nghe đài mới biết, Tổng thống Dương Văn Minh đầu hàng”, ông Hùng nhớ lại.

45 năm đã qua, những người lính tiến về Sài Gòn năm ấy vẫn nhớ hình ảnh người dân với cờ hoa chào mừng đoàn quân giải phóng. Bao năm lăn lộn chiến trường, họ chưa từng nghĩ đến việc được đặt chân đến Sài Gòn. Vậy mà hôm ấy họ đã có mặt ở Sài Gòn trong những giờ phút lịch sử - ngày thống nhất đất nước. “Đêm đầu tiên trên đất Sài Gòn, tôi nôn nao không ngủ vì quá vui mừng. Cuối cùng, đất nước mình cũng thống nhất, mình sẽ được trở về. Giây phút ấy tôi nhớ những đồng đội đã hy sinh, họ không được may mắn như chúng tôi”, ông Hùng xúc động!

———

Chiến dịch Hồ Chí Minh bắt đầu từ chiều 26-4 đến 30-4-1975. Trong chiến dịch này, ta có 5 mũi tiến công hướng về Sài Gòn gồm: Quân đoàn 1 (hướng Bắc), Quân đoàn 2 (hướng Đông Nam), Quân đoàn 3 (hướng Tây Bắc), Quân đoàn 4 (hướng Đông Bắc) và Đoàn 232 (hướng Tây Nam). Quân ta chiếm được tất cả các mục tiêu trọng yếu như: Bộ Tổng Tham mưu quân lực Việt Nam Cộng hòa, Bộ Tư lệnh Biệt khu Thủ đô, Tổng Nha cảnh sát và Dinh Độc Lập.

Sau khi tiêu diệt cụm chốt cuối cùng của Quân lực Việt Nam Cộng hòa tại cầu Thị Nghè, Tiểu đoàn Xe tăng 1 (Lữ đoàn 203, thuộc Quân đoàn 2) đã tiếp cận cổng Dinh Độc Lập qua ngả Thảo Cầm Viên. Xe tăng 843 lao vào húc cánh cổng phụ bên trái của dinh nhưng bị kẹt lại. Còn xe tăng 390 do Chính trị viên Đại đội Vũ Đăng Toàn chỉ huy húc đổ cánh cổng chính và tiến vào sân Dinh Độc Lập. Đại đội trưởng Bùi Quang Thận đã ra khỏi xe tăng 843, lấy cờ trên xe đem vào treo lên cột cờ trên Dinh Độc Lập lúc 11 giờ 30 ngày 30-4-1975.

Theo baokhanhhoa.vn

https://www.baokhanhhoa.vn/chinh-tri/202004/ky-uc-ngay-toan-thang-8161747/